Bloedverlies
Veel vrouwen hebben aan het begin van hun zwangerschap iets donkerrood, helderrood, bruin of roze vaginaal bloedverlies. Vaak is er in de vagina of op de baarmoedermond een klein bloedvaatje beschadigd, dit geeft iets bloedverlies. Dit bloedverlies komt vooral voor na gemeenschap of na (harde) ontlasting. Soms is bloedverlies in het begin van de zwangerschap ook een teken dat de zwangerschap eindigt in een miskraam. Neem daarom bij helderrood vaginaal bloedverlies (meer dan een paar druppels) in de zwangerschap wel altijd contact op met de dienstdoende verloskundige.Miskraam
Een miskraam is het verlies van een niet-levensvatbare vrucht tot 16 weken zwangerschap. Een van de eerste verschijnselen van een miskraam is vaginaal bloedverlies. Slechts in de helft van de situaties treedt werkelijk een miskraam op; in de overige gevallen heeft het bloedverlies een andere oorzaak zoals hierboven beschreven. De medische term voor een miskraam is spontane abortus.
Wanneer de zwangerschap niet goed is, komt een miskraam meestal na dit eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang. Maar soms duurt dit nog een week of zelfs een paar weken. Geleidelijk ontstaat een krampende pijn in de baarmoeder en neemt het bloedverlies toe, zoals bij een hevige menstruatie. Je kunt eventueel paracetamol (1000 mg) gebruiken om de pijn te verlichten. In de loop van enkele uren wordt de vruchtzak uit de baarmoeder gedreven. De miskraam heeft dan plaatsgevonden. De pijn verdwijnt vrij snel na een miskraam die normaal verloopt. Het bloedverlies vermindert snel en is na de miskraam vergelijkbaar met de eerste dagen van een menstruatie. Het is verstandig om het verloren weefsel te bewaren, zodat wij kunnen beoordelen of de miskraam compleet is. Wanneer je dat wilt, kunt je het weefsel begraven op een mooi plekje in de tuin of ergens buiten.
De vruchtzak is herkenbaar als een met vocht gevuld blaasje met een vliezig omhulsel dat gedeeltelijk met roze vlokken is bekleed, meestal grijskleurig weefsel, maar soms is dit niet duidelijk te herkennen. Soms is er al duidelijk een kindje in de vruchtzak te herkennen, met name bij miskramen tussen de tiende en de twaalfde zwangerschapsweek. Vaak komen ook bloedstolsels vrij, die meer donkerrood en glad zijn.
Oorzaken
De oorzaak van een vroege miskraam is bijna altijd een aanlegstoornis. Het vruchtje is niet in orde en de natuur zorgt ervoor dat het vruchtje niet verder groeit en het lichaam de vroege zwangerschap afstoot. Vroege miskramen komen betrekkelijk vaak voor: ongeveer 10 tot 15% van de zwangerschappen eindigt in een miskraam. Vrouwen die eenmaal een miskraam hebben meegemaakt, hebben geen verhoogde kans op een nieuwe miskraam bij een volgende zwangerschap. Bij een aantal miskramen achter elkaar is de kans op een volgende miskraam wel verhoogd.Echoscopisch onderzoek
Vanaf een zwangerschapsduur van ongeveer acht weken kan echoscopisch onderzoek duidelijk maken of de zwangerschap op dat moment intact is. Echter verandert echoscopisch onderzoek niets aan de uitkomst of het verdere verloop van de zwangerschap. Daarom nemen wij als verloskundige over het algemeen altijd een afwachtende houding aan. Wanneer de zwangerschap inderdaad uitloopt op een miskraam wordt dat vanzelf duidelijk. Medisch onderzoek en behandeling lijken wel een bepaalde zekerheid te bieden, maar hebben geen invloed op de uitkomst.Nadat een miskraam is vastgesteld
Wanneer er een echoscopisch onderzoek gedaan is en blijkt dat het vruchtje niet levensvatbaar is, zal er een miskraam optreden.Er zijn vrouwen die, nadat ze te horen hebben gekregen dat het vruchtje niet levensvatbaar is, onmiddellijk medisch ingrijpen wensen. Alhoewel dit gevoel heel begrijpelijk is, is het belangrijk om goed na te denken welke opties er nog meer zijn en waar de voorkeur ligt. Voor de verwerking van de miskraam is het soms verstandig om in ieder geval een aantal dagen af te wachten, voordat er wordt ingegrepen. Er zijn drie mogelijkheden na het vaststellen van de miskraam:
- Afwachten: De miskraam kan vanzelf en in zijn geheel geboren worden zonder al te veel bloedverlies. In 40% van de gevallen vindt de miskraam binnen één week na het starten van het bloedverlies plaats.
- Misoprostol: Wanneer het erg lang duurt voordat de miskraam op gang komt, kan dit met het medicijn Misoprostol (Cytotec) opgewekt worden. Hiermee kan meestal een curettage worden voorkomen. Misoprostol wordt door de gynaecoloog voorgeschreven.
- Curettage: Dit is een ingreep waarbij de gynaecoloog het zwangerschapsweefsel onder narcose via de vagina en de baarmoederhals verwijdert.
Lichamelijk en psychisch herstel na miskraam
Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal vlot. Gedurende één tot twee weken bestaat vaak nog wat bloedverlies en/of bruinige afscheiding. Zolang er bloedverlies is kunt je beter niet in bad gaan, zwemmen of geslachtsgemeenschap hebben i.v.m. de kans op een infectie. Ook kunt je beter geen tampons gebruiken in deze periode. Het is verstandig met geslachtsgemeenschap te wachten tot het bloedverlies helemaal over is. Hierna is het lichaam voldoende hersteld om weer opnieuw zwanger te kunnen worden.Het zwanger worden op zich wordt door een miskraam niet bemoeilijkt. Ook is het uit medisch oogpunt niet noodzakelijk een aantal maanden te wachten met opnieuw zwanger te worden. De eerstvolgende menstruatie verschijnt over het algemeen na ongeveer vier tot acht weken. Mocht je meteen weer zwanger willen worden, denk dan aan het slikken van foliumzuur.
Veel vrouwen maken na een miskraam psychisch een moeilijke tijd door. De miskraam betekent een streep door de toekomst en brengt een abrupt einde aan alle plannen en fantasieën over het verwachte kind. Dat de zwangerschap vanaf het begin al niet in orde was en de miskraam dus een natuurlijke en logische oplossing, is voor sommige vrouwen en mannen een troost. Verdriet, schuldgevoelens, ongeloof, boosheid en een gevoel van leegte zijn veel voorkomende emoties, zeker bij een vrouw.
De vraag waarom het misging houdt je wellicht bezig. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn bijna nooit terecht. Een miskraam is een natuurlijke oplossing voor iets wat fout ging rond de bevruchting en het is altijd de vraag of een gezondere leefwijze of minder stress dit had kunnen voorkomen. De gedachte dat zwanger worden in elk geval mogelijk is gebleken, is soms een steun. Gelukkig verloopt een volgende zwangerschap meestal goed, ook bij vrouwen die meer dan één miskraam hebben doorgemaakt.
Extra informatie
Op de praktijk is bovenstaande informatie verkrijgbaar in een uitgebreidere folder. Deze kunnen wij aan je meegeven, mailen of opsturen, wanneer je dit wenst. Daarnaast is het mogelijk om op de folder te klikken voor de digitale versie (pdf) en meer achtergrondinformatie over een miskraam te lezen.
